PyliZois: Η Υψηλή Τέχνη του Πολεμιστή

Η Υψηλή Τέχνη του Πολεμιστή

Καταστασιακοί και Καστανέντα: Όταν δύο παραδόσεις, οι απαρχές των οποίων χάνονται στα βάθη της ιστορίας – ή μάλλον εκκινούν μαζί της – συναντώνται στο πεδίο της καθημερινής ζωής των ανθρώπων, το μόνο πεδίο το οποίο έχει μια πραγματικά ζωτική σημασία γι’ αυτούς, τότε βρισκόμαστε μπροστά σε μια άκρως ενδιαφέρουσα τομή δύο τρόπων ζωής, δύο τρόπων δράσης, βίωσης του εαυτού μας και του κόσμου γύρω μας.

Δύο τρόπων ζωής οι οποίοι πόρρω απέχουν από τις διάφορες φιλοσοφικο-πολιτικο-θρησκευτικές «παραινέσεις» (διάβαζε καταναγκασμούς) περί το ευ ζην. Όταν μάλιστα ο κοινός τόπος αυτών των παραδόσεων, που μια επιφανειακή εξέτασή τους θα αναδείκνυε ως τομή τους το κενό, δεν περιορίζεται μόνο στο πεδίο των καθημερινών βιωμάτων των ανθρώπων, τότε το όλο ζήτημα καθίσταται ζωτικής σημασίας για όλους μας.

Οι δύο αυτές παραδόσεις αφορούν στο ρεύμα της κοινωνικής ανατροπής που εκφράστηκε στον αιώνα μας κύρια από τους καταστασιακούς και στο ρεύμα της “μαγείας” όπως αυτό καταγράφτηκε από τον Καστανέντα.

Τα κοινά σημεία των προαναφερθεισών παραδόσεων μου έγιναν αντιληπτά πριν από μια δεκαετία περίπου – και μάλιστα με έναν εντυπωσιακά απροσδόκητο τρόπο, αν και χρειάστηκαν αρκετά χρόνια για να «μπούνε σε κάποια σειρά». Η καθυστέρηση στην δημοσιοποίηση αυτών των «ανακαλύψεων» έχουν να κάνουν αφενός με τους ενδοιασμούς μου για την χρησιμότητα αυτού του εγχειρήματος και αφετέρου με την μοναχικότητα που εκ των πραγμάτων απορρέει από μια τέτοια σύζευξη.

Τελικά αποδείχτηκε πως ούτε οι επαναστάτες ούτε οι «μυστικιστές» ήταν πρόθυμοι να μελετήσουν ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Αν και, οφείλω να ομολογήσω ότι, όσοι αγωνίζονταν να πάρουν την ζωή τους στα χέρια τους, είτε ήταν εξοικειωμένοι είτε όχι με το έργο των καταστασιακών, έβρισκαν εξαιρετικό ενδιαφέρον στην όλη υπόθεση.

Οι υπόλοιποι, οι μυστικιστές είτε οι εξοικειωμένοι με τα γραφτά του Καστανέντα είτε εκείνοι που έχουν εναποθέσει τα ρετάλια της ζωής τους στα χέρια της οποιασδήποτε Υπέρτατης Μαλακίας του Σύμπαντος τρέπονταν σε άτακτη φυγή μπροστά σε όρους όπως έλεγχος της καθημερινής ζωής ή ελευθερία.

Η αντιδραστική φύση της μυστικιστικής «εμπειρίας» έχει καταδειχτεί με έξοχο τρόπο από τον Β. Ράιχ (Η γέννηση του φασισμού) και εδώ θα ήθελα απλά να παρατηρήσω ότι σε εποχές, όπως η σημερινή, όπου η προϊούσα αποσύνθεση της κοινωνίας και του κόσμου είναι κάτι παραπάνω από εμφανής ακόμα και σε κάθε ψευτο-προοδευτικό καθίκι που εκτός των άλλων τρέφει και μεταφυσικές ανησυχίες ή ενδιαφέροντα, δεν πρέπει να προκαλεί έκπληξη όλη αυτή η αναβίωση των παραφυσικών, μεταφυσικών, μυστικιστικών –και της Παναγιάς τα μάτια– πεποιθήσεων που ξεφυτρώνουν σαν τα μανιτάρια στις ερήμους της καθημερινής ζωής.

Ούτε βέβαια θα έπρεπε να προκαλεί εντύπωση το γεγονός ότι όλες αυτές οι εξαιρετικά δραστήριες «πίστεις» εκπορεύονται από τα ίδια κέντρα στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού. [Η λέξη «Εσάλεν» σας λέει τίποτα;]

Κάπου, κάποτε –σ’ άλλους τόπους και άλλες εποχές– «υποχρεώθηκα» να εγκαταλείψω την nο man’s land της κοινωνικής αμφισβήτησης και να μπω στα ταραγμένα ύδατα μιας καθημερινότητας όπου η –ας την ονομάσω– «αυτοψυχανάλυση», ή –αν προτιμάτε– η αυτοεξέταση της ζωής μου (βασισμένη κύρια στο Σαβουάρ Βιβρ του Βανεγκέμ) και που αργότερα θα μάθαινα ότι ο Καστανέντα αποκαλούσε ανασκόπηση της ζωής, με οδήγησε σε μια κατάσταση παρατεταμένου άγριου κεφιού.

Το πετσόκομμα των περισσότερων συνηθειών, όλων εκείνων των φθοροποιών κινήσεων της καθημερινότητας, το παιχνίδι με τους εναλλασσόμενους ρόλους που αποκτούσαν μια εξαιρετική διαύγεια μόνο και μόνο για να εξευτελιστούν, ο αυτοχλευασμός που έφτανε στην κοροϊδία των πάντων, οι προσωπικές σχέσεις που θεμελιώνονταν πάνω σε ένα φοβερά αδιάφορο ενδιαφέρον. Στο κάτω κάτω πως μπορείς να φέρεσαι στον άλλο σαν άνθρωπο, όταν ο ίδιος έχει υποβιβάσει τον εαυτό του σε ρόλο αντικειμένου και ταυτόχρονα βέβαια, χωρίς να του φέρεσαι σαν σε αντικείμενο;

…είχαν σαν αποτέλεσμα την βίωση (κατά συρροή και κατ’ εξακολούθηση) κάποιων καταστάσεων και γεγονότων που θα μπορούσε κάποιος με περισσή ευκολία να χαρακτηρίσει ως μυστικιστικές εμπειρίες και να τα κατατάξει στον χώρο του μεταφυσικού.

Μη έχοντας όμως κάποια σχέση με κανέναν τέτοιο χώρο και μην πιστεύοντας σε οποιουδήποτε είδους Υπερβατική Μαλακία, ήμουνα υποχρεωμένος να «περιοριστώ» στην μόνη απλή εξήγηση που μπορούσα να δώσω: ήταν ο τρόπος ζωής μου εκείνης της περιόδου που προκαλούσε αυτές τις καταστάσεις, η δύναμη που απελευθερωνόταν από τους καταναγκασμούς της καθημερινότητας και έβρισκε άλλες διεξόδους.

Οι Καταστασιακοί δεν μου έκαναν την χάρη να μου δώσουν κι αυτή την εξήγηση αν και σε πολλά σημεία των κειμένων τους την αγγίζουν και μετά της γυρίζουν την πλάτη λες και δεν θέλουν να μιλήσουν γι αυτά ή απλά προτιμούν να τα αγνοήσουν.

Μερικά χρόνια αργότερα μετά από μια σειρά παράδοξων (όπως θα τα χαρακτήριζε ο Μάρκοβιτς του Σπίνραντ) γεγονότων «έτυχε» να πέσει στα χέρια μου το βιβλίο του Καστανέντα Το Δώρο του Αετού. Εκεί υπήρχε κωδικοποιημένη μια σειρά «κανόνων» –Οι αρχές της καταδίωξης– που η ομάδα των μάγων εφήρμοζε στην καθημερινή της ζωή.

Τα κοινά σημεία Καταστασιακών και Καστανέντα, όπως ανακάλυψα σύντομα, δεν περιορίζονταν στον χωρόχρονο της καθημερινής ζωής αλλά επεκτείνονταν και σε μια σειρά άλλων καίριων ζητημάτων, και ταυτόχρονα διασταυρώνονταν με μια σειρά τρόπων δράσης και ζωής που ξεκινούσαν από τον Επίκουρο και έφταναν –στον αιώνα μας– μέχρι τον Ράιχ και τον «μετα-καταστασιακό» Βουαγιέ, ο οποίος επιχείρησε μια προσέγγιση του έργου του Ράιχ μέσα από μια καταστασιακή λογική.

Αυτά τα ζητήματα, όμως, ελάχιστα θα μας απασχολήσουν στα πλαίσια αυτού του –αναγκαστικά– σύντομου σημειώματος, ο πρόχειρος χαρακτήρας του οποίου δε σκοπεύει παρά μόνο να σας ανοίξει την όρεξη. Ελπίζω να εξαντλήσω το όλο θέμα σε μια ευρύτερη μελέτη, που αν όλα πάνε καλά θα έχει την μορφή βιβλίου και θα είναι έτοιμο ως τα τέλη αυτού του χρόνου ή στις αρχές του επόμενου. Θα κλείσω αυτόν τον ελλιπέστατο πρόλογο με μια προειδοποίηση.

Δε σκοπεύω να συγγράψω μια «μαγική» Πραγματεία Περί Σαβουάρ Βιβρ, ούτε πολύ περισσότερο να αυτοαναγορευτώ σε έγκυρο σχολιαστή του Καστανέντα. Ο καθένας σας, στον βαθμό που αγωνίζεται για την ελευθερία του –ό,τι μπορεί να σημαίνει αυτό– μπορεί να ανατρέξει στα γραφτά των μεν ή του δε και να βρει εκεί μόνος του «το ραβδί για να δαρθεί».

''΄Η, αν προτιμάτε τα αποσπάσματα, «ό,τι βιωμένο υπάρχει σ’ αυτό το βιβλίο, δεν είναι στις προθέσεις μου να γίνει κατανοητό από εκείνους τους αναγνώστες που δεν είναι έτοιμοι να το ξαναβιώσουν εντελώς συνειδητά» (Βανεγκέμ) ή, όπως έλεγε και ο Δον Χουάν, λίγοι άνθρωποι έχουν την δύναμη να κατανοήσουν αυτά που λέω κι ακόμα λιγότεροι να τα κάνουν κάτι.''

Κι αυτά ισχύουν και για μένα και για σας και για όλους τους ανθρώπους. Παγιδευόμαστε σε μικρές ιδιωτικές κολάσεις, γεννήματα της βλακείας μας. Φοβόμαστε την ελευθερία. Τα πρωινά που πεθαίνουν οι επαναστάτες δονούνται από το παλιό, αλλά και τόσο σύγχρονο ερώτημα: γιατί δεν επαναστατούμε; Γιατί δεν εξεγειρόμαστε; Τις απόπειρες να δοθεί μια απάντηση σ’ αυτό το ερώτημα τις έχουμε πληρώσει πολύ ακριβά.

Ο Ράιχ γυρεύοντας μια απάντηση ανακάλυψε την θωράκιση του ανθρώπου, περιέγραψε την άθλια άμυνα του ανθρώπου ενάντια στην ίδια του την αθλιότητα: τον χαρακτήρα. Οι καταστασιακοί πήγαν ένα βήμα παραπέρα ή παραδίπλα. Οι μάντεις του Καστανέντα αγωνίζονται για το γκρέμισμα του χαρακτήρα. Πρέπει να σταματήσεις να μιλάς με τους όρους των μαύρων μάγων προτρέπει ο Δον χουάν τον Κάρλος Καστανέντα (ΚΚ). Ποιοι είναι οι μαύροι μάγοι; Όλοι αυτοί γύρω μας που καθορίζουν τις λέξεις, τον τρόπο που μιλάμε, τον τρόπο που ζούμε.

Σκεφτόμαστε, μιλάμε, ζούμε με τους όρους που καθορίζουν κάποιοι άλλοι. Όποιοι άλλοι. «Δε μπορούμε να μιλήσουμε για τους άλλους με τους όρους τους δικούς τους», θα έλεγε ο Μαρξ. Πόσο μάλλον όταν μιλάμε για τους ίδιους μας τους εαυτούς! Ταυτιζόμαστε με τους ανθρώπους που μας περιβάλλουν (ΚΚ). «Η ταύτιση είναι ο τρόπος εισόδου στον ρόλο… Λειτουργία του ρόλου είναι το βρικολάκιασμα της θέλησης για ζωή. Ο ρόλος αναπαριστάνει το βίωμα μεταμορφώνοντάς το σε πράμα, παρηγορεί για το που φτωχαίνει η ζωή», μας λέει ο Ραούλ Βανεγκέμ (ΡΒ).

Γιατί δεν επαναστατούμε; Γιατί δεν πολεμάμε για να κατακτήσουμε την ολότητα του εαυτού μας; (ΚΚ, αλλά και ΡΒ). «Η δυσκολία μας είναι ότι οι περισσότεροι από μας δε θέλουμε να δεχτούμε ότι μας χρειάζονται τόσα λίγα για να ξεκινήσουμε. Θέλουμε να περιμένουμε διδασκαλίες, οδηγίες, δασκάλους, καθηγητές. Κι όταν μας λένε ότι δεν τα χρειαζόμαστε όλα αυτά, δεν το πιστεύουμε» (ΚΚ 1-169).

Η ποίηση που περικλείεται στα βιβλία της Καταστασιακής Διεθνούς μπορεί άνετα να γίνει αντιληπτή από ένα δεκατετράχρονο κορίτσι, συμπληρώνει ο Γκυ Ντεμπόρ (ΓκΝτ). Απαιτείται να πολεμήσουμε, και λέγοντας πόλεμο εννοούμε την ολική πάλη ενάντια στην ατομικότητα που έχει στερήσει τον άνθρωπο από την δύναμή του (ΚΚ). Αγώνας ενάντια στην αλλοτρίωση.

Τρέμουμε την ελευθερία. Φοβόμαστε μη χάσουμε την άνεση του κλουβιού της καθημερινότητάς μας. Ανταλλάσσουμε την απατηλή άνεση του κλουβιού μας με την άπλα, και την ελευθερία των όσων ξανοίγονται μπροστά μας. Δεν καταλαβαίνουμε τι είναι η ελευθερία ξέρουμε όμως ότι είναι το αντίθετο των αναγκών μας (ΚΚ 1-195). Παίζουμε με σημαδεμένα (από άλλους) χαρτιά, και χάνουμε.

Γράφει ο Βανεγκέμ: «Ποιος Φουριέ θανατώθηκε έξυπνα στον άρρωστο εκείνο για τον οποίο μιλάει ο φρενολόγος Βολνά: “για να νοιώσω άνετα”, έλεγε, “μου χρειάζεται άπλα, ελεύθερο πεδίο. [...] Χρειάζομαι ελευθερία χώρου. Παλεύω με τα πράματα που βρίσκονται γύρω μου”.» (ΡΒ 4-45)

ΠΑΡΑΦΥΛΑΞΗ ΚΑΙ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΖΩΗ: Σύμφωνα με τους πολεμιστές του Δον Χουάν υπάρχουν τρεις τύποι προσοχής. Ορίζουν την Προσοχή ως “την τιθάσευση και την αύξηση της συνείδησης μέσω της διαδικασίας της ζωής”.

Οι τρεις τύποι προσοχής είναι αντίστοιχα η πρώτη, η δεύτερη και η τρίτη προσοχή.

«Η πρώτη προσοχή στον άνθρωπο είναι η ζωώδης συνείδηση, που, μέσα από την διαδικασία της εμπειρίας, αναπτύχθηκε σε μια περίπλοκη, ιδιαίτερα εύθραυστη ικανότητα που αντιμετωπίζει τον καθημερινό κόσμο από όλες τις αναρίθμητες απόψεις του. Με άλλα λόγια, όλα όσα μπορεί να σκεφτεί κανείς, αποτελούν μέρος της πρώτης προσοχής. Η πρώτη προσοχή είναι όλα όσα είμαστε σαν συνηθισμένοι άνθρωποι.

Λόγω του απόλυτου ελέγχου της στην ζωή μας, η πρώτη προσοχή είναι το πιο πολύτιμο πράγμα που έχει ο μέσος άνθρωπος. Ίσως μάλιστα να είναι και το μοναδικό μας πολύτιμο πράγμα» (ΚΚ 3-77). Η πρώτη προσοχή έχει να κάνει με όλα όσα είμαστε σε θέση να επιλέξουμε σαν άτομα. Δηλαδή, αναφέρεται στις ανθρώπινες επιλογές. Έχουν σχέση με το επίπεδο του καθημερινού εύρους μας. Το γνωστό.

H δεύτερη προσοχή έχει σχέση με τις ανθρώπινες δυνατότητες.

«Ο πολεμιστής δε σκύβει το κεφάλι του σε κανέναν. Όμως ταυτόχρονα δεν επιτρέπει σε κανέναν να σκύψει το κεφάλι του σ’ αυτόν. [...] Γνωρίζω μόνο την ταπεινότητα του πολεμιστή, κι αυτό δε θα μου επιτρέψει ποτέ να γίνω αφέντης κανενός.» (Δον Χουάν – Καστανέντα)

Castenada's teacher, don Juan Matus (1)

Castenada's teacher, don Juan Matus (2)

Όλα τα μέλη της ομάδας των μάγων διδάσκονταν δύο και μόνο τέχνες: Την τέχνη της παραφύλαξης και την τέχνη του ονειρέματος. Οι παραφυλάσσοντες, αυτοί που ασκούν την τέχνη της παραφύλαξης, είναι αυτοί που δέχονται την ορμή του καθημερινού κόσμου. «Οι παραφυλάσσοντες είναι οι γνώστες της ελεγχόμενης τρέλας όπως οι ονειρευτές είναι οι γνώστες του ονειρέματος.

Με άλλα λόγια, η ελεγχόμενη τρέλα είναι η βάση για την παραφύλαξη, ακριβώς όπως τα όνειρα είναι η βάση για το ονείρεμα. Ο Δον Χουάν είπε ότι γενικά μιλώντας η μεγαλύτερη επίτευξη του πολεμιστή στην δεύτερη προσοχή είναι το ονείρεμα και στην πρώτη προσοχή η μεγαλύτερη επίτευξή του είναι η παραφύλαξη» (ΚΚ 2-260).

Προφανώς, εδώ θα μας απασχολήσει μόνο η πρώτη προσοχή, δηλαδή, η παραφύλαξη και οι παραφυλάσσοντες, γεγονός που μας θέτει μπροστά σε ένα πρόβλημα ορισμών ή μάλλον απόδοσης κάποιων όρων στα ελληνικά.

Ο Καστανέντα χρησιμοποιεί τους όρους stalk, stalking και stalker. Ας ανοίξουμε ένα λεξικό: stalk: 1. περπατώ με αργά αγέρωχα βήματα/με μεγάλες δρασκελιές. 2. (μεταφορ.) προχωρώ αμείλικτα. 3. πλησιάζω (θήραμα) αθόρυβα, καταδιώκω ή παρακολουθώ αθέατος, παραφυλάω, -ing hοrse (μεταφ.) δούρειος ίππος, πρόσχημα, -er (ουσ.) κυνηγός.

''Ο Δον Χουάν λέει: «μερικοί μάντεις έχουν αντιρρήσεις για τον όρο παραφύλαξη (stalking), το όνομα όμως αυτό βγήκε γιατί υποδηλώνει λαθραία συμπεριφορά. Ονομάζεται ακόμα και τέχνη της κλοπής, αλλά ο όρος είναι ανεπιτυχής. Εμείς λόγω του αντιμιλιταριστικού μας χαρακτήρα την αποκαλούμε τέχνη της ελεγχόμενης τρέλας. Εσύ μπορείς να την λες όπως σου αρέσει. Εμείς, όμως, θα συνεχίσουμε με τον όρο παραφύλαξη, μια και είναι πιο εύκολο να λέμε κυνηγός, από το παράξενο κατασκευαστής ελεγχόμενης τρέλας» (ΚΚ 1-96).

Σε ένα ελληνικό λεξικό μπορούμε να βρούμε μια σωρεία επεξηγήσεων για το ρήμα «παραφυλάσσω (–άγω, –άω): επί στρατιωτών: φρουρώ αγρύπνως, είμαι φρουρός, φρουρώ υπέρ το κανονικόν, προστατεύω, υπερασπίζω, προσέχω–επιτηρώ τις κινήσεις ενός, ενεδρεύω–παραμονεύω, διαφυλάττω– διατηρώ τι μετά προσοχής και επιμελείας, είμαι προσεκτικός, αγρυπνώ». μια απλή σύγκριση μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι το ρήμα παραφυλάω είναι πλησιέστερα στην έννοια του stalk, και συνεπώς θα χρησιμοποιούμε τους όρους παραφυλάω (stalk) και παραφύλαξη (stalking).

Τέλος, η σωστή απόδοση του όρου stalker θα ήταν «ο παραφυλάσσων», θα προτιμήσουμε όμως τον όρο «κυνηγός» (ο ασκών την τέχνη της παραφύλαξης) για λόγους απλότητας μιας και τον προτιμούν οι περισσότεροι μεταφραστές του Καστανέντα, μερικοί από τους οποίους έχουν χρησιμοποιήσει και τους όρους «καταδιώκω, καταδίωξη, διώκτης» που μάλλον βρίσκονται εκτός κλίματος. Γι’ αυτό λίγη προσοχή με τους όρους όταν διαβάζετε Καστανέντα δε βλάπτει.

«Η ταύτιση είναι ο τρόπος εισόδου στον ρόλο. Η αναγκαιότητα ταύτισης έχει άπειρα μεγαλύτερη σημασία για την ηρεμία της εξουσίας από την επιλογή προτύπων ταύτισης. Ο ρόλος αναπαριστάνει το βίωμα μετατρέποντάς το σε πράμα, παρηγορεί για το που φτωχαίνει η ζωή. Γίνεται έτσι υποκατάστατη και νευρωτική ευχαρίστηση. Σημασία έχει να αποκολληθούμε από τους ρόλους και να τους αποδώσουμε στο παιχνίδι» (ΡΒ 4-159).

«Η παραφύλαξη είναι ο έλεγχος της συμπεριφοράς. Η τέχνη της παραφύλαξης είναι η τέχνη της χρησιμοποίησης της συμπεριφοράς με καινούργιους τρόπους για συγκεκριμένους σκοπούς. Η κανονική συμπεριφορά των ανθρώπων στην καθημερινή μας ζωή αποτελεί ρουτίνα. Κάθε συμπεριφορά έξω από την ρουτίνα δημιουργεί ένα ασυνήθιστο αποτέλεσμα σ’ ολόκληρο το είναι μας» (ΚΚ 1-195).

Μέσα στην τέχνη της παραφύλαξης υπάρχει μια τεχνική που οι μάντεις χρησιμοποιούν κατά κόρον: η ελεγχόμενη τρέλα. Την εφαρμόζουν με όλα και με όλους του καθημερινού κόσμου, ακόμα και με τον εαυτό τους (ΚΚ 1-251). Η ελεγχόμενη τρέλα δεν είναι ένας τρόπος για να ξεγελούν ή να τιμωρούν ανθρώπους ή να νοιώθουν ανώτεροι από αυτούς. Δε σημαίνει να εξαπατάς τους ανθρώπους.

Σημαίνει ότι οι πολεμιστές εφαρμόζουν τις εφτά βασικές αρχές της τέχνης της παραφύλαξης σε οτιδήποτε κάνουν, από τις πιο ασήμαντες πράξεις μέχρι τις καταστάσεις ζωής και θανάτου. Είναι η τέχνη της ελεγχόμενης απάτης, η τέχνη της υποκρισίας. Η προσποίηση πρέπει να είναι τόσο καλή που κανείς να μη μπορεί να την ξεχωρίσει από την αλήθεια. Η ελεγχόμενη τρέλα δεν είναι μια άμεση απάτη, αλλά ένας εκλεπτυσμένος, θεατρικός τρόπος να είσαι χωρισμένος από τα πάντα ενώ ταυτόχρονα αποτελείς αναπόσπαστο κομμάτι τους (ΚΚ 1-251).

Στον άλλο πόλο της απόλυτης ταύτισης, γίνεται να υπάρξει κάποια απόσταση ανάμεσα στον ρόλο και τον εαυτό σου, μια ζώνη παιχνιδιού που να αποτελεί πραγματική φωλιά για στάσεις ενάντια στην θεαματική τάξη. Και η ταύτιση με τον ρόλο δίνει διπλό χτύπημα: οικειοποιείται το παιχνίδι των μεταμορφώσεων, την ευχαρίστηση για μεταμφίεση και ποικιλομορφία (ΡΒ 4-167).

Στην ελεγχόμενη τρέλα πρέπει να μπορεί κανείς να γελάει με τον ίδιο του τον εαυτό (ΚΚ). Η ευχαρίστηση, η χαρά της ζωής, η ξέφρενη απόλαυση τσακίζουν το καβούκι, (την θωράκιση του Ράιχ) τσακίζουν τον ρόλο (ΡΒ 4-168). Κάτω από το καβούκι όλα είναι τρωτά. Το μόνο που απομένει, λοιπόν, είναι η παιχνιδιάρικη λύση του «να κάνεις πώς…». να παίζεις ύπουλα με τους ρόλους.

Ατομικά, επομένως και με τρόπο μεταβατικό, πρέπει να μάθουμε πώς να θρέφουμε τους ρόλους μας χωρίς ποτέ να τους σιτεύουμε σε βάρος μας. Να τους έχουμε για προστασία (η πρώτη προσοχή είναι το πολυτιμότερο πράγμα του ανθρώπου), προστατευόμενοι ενάντιά τους (ΡΒ 4-182).

«Όχι μάταιους καβγάδες, όχι άχρηστες συζητήσεις, όχι ρητορείες, όχι συμπόσια, όχι βδομάδες μαρξιστικής σκέψης! Όταν χρειαστεί να χτυπήσεις για να ελευθερωθείς πραγματικά, χτύπα του σκοτωμού! Οι λέξεις δεν σκοτώνουν» (ΡΒ 4-182).

«Να απορρίπτεις καθετί που δεν είναι αναγκαίο. Μη μπλέκεις τα πράγματα. Να επιδιώκεις να είσαι απλός. Χρησιμοποίησε όλη την συγκέντρωση που διαθέτεις για να αποφασίσεις αν θα μπεις ή όχι στην μάχη, γιατί κάθε μάχη είναι μάχη για την ίδια την ζωή. Ένας πολεμιστής πρέπει να είναι πρόθυμος και έτοιμος να δώσει την τελευταία του μάχη εδώ και τώρα. Αλλά όχι με έναν άτακτο τρόπο.» (Δεύτερη και τρίτη αρχή της παραφύλαξης)

Η παράθεση αποσπασμάτων μπορεί να συνεχιστεί για σελίδες επί σελίδων. Και μην ξεχνάτε ότι:

«Πρέπει επίσης να ληφθεί υπόψη ότι, από τούτη την ελίτ που θα ενδιαφερθεί γι’ αυτά, οι μισοί, ή σχεδόν οι μισοί, είναι άνθρωποι που εργάζονται για την διατήρηση του συστήματος θεαματικής κυριαρχίας, κι οι άλλοι μισοί άνθρωποι που θα επιμείνουν μανιωδώς στην επίτευξη του εντελώς αντίθετου. Λαμβάνοντας λοιπόν υπόψη τους πολύ προσεκτικούς και κατόχους κάθε λογής εξουσίας αναγνώστες, δε μπορώ προφανώς να μιλήσω εντελώς ελεύθερα. Πρέπει κυρίως να προσέξω να μη διδάξω με το παραπάνω τον οποιονδήποτε» (ΓκΝτ 5-8).

Και μην ξεχνάτε ακόμη ό,τι οι «μπατσαρίες» σ’ αυτόν τον πλανήτη δεν έχουν τελειωμό. Μπορεί η «μπατσαρία που νομίζει πως κυβερνάει» να είναι η απεχθής και επαχθής, γιατί είναι και η πλέον ορατή, αλλά οι «αόρατες» μπατσαρίες που λυμαίνονται τον πλανήτη είναι πιό επικίνδυνες, αν και το ίδιο ηλίθιες…

[...] Ο δον Χουάν ισχυρίστηκε ότι η αιτία για τον κυνισμό και την απελπισία του ανθρώπου είναι ένα κομματάκι σιωπηλής γνώσης που έχει απομείνει μέσα του, που κάνει δύο πράγματα: το ένα είναι να δίνει κάποια υποψία στον άνθρωπο γύρω από την αρχαία σύνδεσή του με την πηγή των πάντων και το άλλο τον κάνει να αισθάνεται ότι χωρίς αυτήν τη σύνδεση, δεν έχει καμιά ελπίδα ειρήνης, ικανοποίησης, επίτευξης.

Νόμισα ότι τον είχα πιάσει τον δον Χουάν σε αντίφαση. Του είπα ότι κάποτε μου είχε πει ότι ο πόλεμος ήταν η φυσική κατάσταση για έναν πολεμιστή, ότι η ειρήνη ήταν η ανωμαλία.

“Έτσι είναι”, παραδέχτηκε. “Πόλεμος, όμως, για έναν πολεμιστή δεν σημαίνει ατομικές ή συλλογικές πράξεις βλακείας ή βίας. Πόλεμος για έναν πολεμιστή, είναι μια ολική πάλη ενάντια στην ατομικότητα που έχει στερήσει τον άνθρωπο από τη δύναμή του“.

Ο δον Χουάν είπε τότε ότι είχε φτάσει η στιγμή να μιλήσουμε κι άλλο για τα αδυσώπητο -την πιο βασική αρχή της μαντείας.

Εξήγησε ότι οι μάντεις είχαν ανακαλύψει ότι κάθε κίνηση του σημείου συναρμογής σήμαινε απομάκρυνση από την υπερβολική απασχόληση με την ατομικότητα που ήταν το στίγμα του σύγχρονου ανθρώπου.

Συνέχισε λέγοντας ότι οι μάντεις πίστευαν ότι ήταν η θέση του σημείου συναρμογής που έκανε το σύγχρονο άνθρωπο έναν καταστροφικό εγωιστή, μια ύπαρξη με μόνο ενδιαφέρον για την εικόνα της.

Έχοντας χάσει κάθε ελπίδα επιστροφής στην πηγή των πάντων, ο άνθρωπος αναζητούσε ανακούφιση στην ατομικότητά του.

Και σ’ αυτή του την προσπάθεια, κατάφερε να σταθεροποιήσει το σημείο συναρμογής του στη θέση διαιώνισης της εικόνας του. Ήταν αρκετά ασφαλές, λοιπόν, να πούμε ότι κάθε απομάκρυνση από τη συνηθισμένη του θέση, συνεπάγεται και μια μετατόπιση από τον αυτο-κατοπτρισμό του ανθρώπου και τη σημασία του εγώ του.

Ο δον Χουάν περιέγραψε τη σημασία του εγώ σαν τη δύναμη που γεννιόταν από την εικόνα του ανθρώπου για τον εαυτό του. Επανέλαβε ότι ήταν αυτή η δύναμη που κρατούσε το σημείο συναρμογής καρφωμένο εκεί που ήταν, για την ώρα.

Για το λόγο αυτό η κατεύθυνση του μονοπατιού του πολεμιστή ήταν προς την εκθρόνιση της σημασίας του εγώ. Και όλα όσα έκαναν οι μάντεις γίνονταν προς αυτή την κατεύθυνση.

Εξήγησε ότι οι μάντεις είχαν ξεμασκαρέψει τη σημασία του εγώ και βρήκαν ότι ήταν η αυτολύπηση μασκαρεμένη σε κάτι άλλο.

“Δεν ακούγεται πιθανό, αλλά αυτό είναι”, είπε. “Η αυτολύπηση είναι ο πραγματικός εχθρός και η πηγή της δυστυχίας του ανθρώπου. Αν δεν λυπόταν ο άνθρωπος τον εαυτό του, δεν θα μπορούσε να τον θεωρεί σπουδαίο, όπως είναι. Μόλις όμως αποκαλυφθεί η δύναμη της σημασίας του εγώ, αναπτύσσει τη δική της ορμή. Και είναι αυτή η φαινομενικά ανεξάρτητη φύση της σημασίας του εγώ που δίνει την ψευδή αίσθηση της αξίας“.